ماک نتم

مجسمه سگ بر روی کاپوتِ کامیونهای ماک چه می گوید؟

مجسمه سگ بر روی کاپوتِ کامیونهای ماک چه می گوید؟

تاریخچه ماک و حضور آن در ایران

مجسمه سگ جلو ماک

سید جواد قائم مقامی:کمتر کسی پیدا می شود که کامیونهای ماک را نشناسد یا حداقل اسم آن را نشنیده باشد.این کامیون خوشنامِ آمریکائی سالها در خدمت حمل و نقل بار کشورمان بوده و هم اکنون نیز جایگاه خود را در بین رانندگان و مالکان دارد. حال ببینیم ماک از کجا آمده است.

در دوران کودکی شنیده بودم که دو برادر امریکائی که ماک را تولید کردند، سگی به نام ماک داشتند وعلاقه شدیدی به آن داشتند. پس از مرگ سگ  نام کامیون خود را ماک می گذارند و مجسمه آن را جلوی کامیون می گذارند.

در سال ۱۳۸۶ با یکی از دوستان با یک دستگاه کشنده ولوو F12 جهت بارگیری روی اسکله بندر بوشهر بودیم که دوستم از من جدا شد ونوبت بارگیری کامیون ما شد. بنده در طول مسیر مسافت زیادی را کمک دوستم رانندگی کرده بودم ولی دنده عقب گرفتن با تریلی را بلد نبودم. از یک  راننده FH  که با ناز و افاده کامیون خود را عقب وجلو می کرد، خواستم که کامیون من را عقب ببرد. هموطن آذری ما زحمت این کار راکشید و شروع به صحبت کردن کردیم. در حین صحبت کردن از اصطلات فرانسوی استفاده می کرد. بنده هم که تسلط نسبی به زبان فرانسه داشتم برام جالب بود و شروع به صحبت کردن با ایشان کردم تا بنده کم آوردم و مجبور شدم انگلیسی صحبت کنم. ایشان که به دو زبان دیگر یعنی آلمانی وبلغاری نیز مسلط بودند، در بین صحبت ها وقتی صحبت از ماک شد ایشان حرف از برادران ماک زد و تاریخچه دیگری از ماک را برای من گفت و موجب پیگیری بیشتر بنده شد.

در سال ۱۸۹۳ برادران ماک به نام های جان ماک و آگوستوس ماک از ایالت لاکاوانای آمریکا با توجه به علاقه شدیدشان به مکانیکی و خودرو، سهام یک شرکت واگن سازی و درشکه سازی را خریداری میکنند . آگوستوسِ ۲۰ ساله کارمند شرکت بوده و جانِ ۲۶ ساله مهندس قسمت موتورهای بخار. برادر بزرگتر آنها به نام ویلیام نیز به آنها می پیوندد و کم کم شروع به تعمیر موتورهای دیزل می کنند.

در سال ۱۹۰۰ آگوستوس تصمیم به ساخت اتوبوسی برای حمل و نقل مسافرین در حاشیه پارکهای لاکاوانا می کند  . اولین اتوبوس خود را با ظرفیت حمل بیش از ۲۰ مسافر با سرعت دوازده مایل بر ساعت می سازند و در همان سال ساخت موتور و اکسل را هم تجربه می کنند.

با پیشنهادِ دیگر برادرِ جان ماک یعنی جوزف ماک ، در سال ۱۹۰۵ برادران ماک  کارخانه خود را به آلنتون منتقل می کنند واولین ماشین ریلی و موتور کامیون خود را با قدرت پنجاه اسب بخار تولید می کنند.

در سال ۱۹۱۲-۱۹۱۱ جهت بهبود اوضاع مالی شرکت ، کمپانی آنها با کمپانی موتور سازی هِویت و کمپانی موتور سازی سائور ادغام می شود . جان ماک در سال ۱۹۱۲ از سمت خود استفا می دهد وپس از او دو برادر دیگر نیز کناره گیری می کنند و برادران ماک دیگر حضوری نداشتند. به علت شهرت بیشتر ماک در مقایسه با هِویت موتور و سائور نام ماک پا بر جا می ماند.

با تولید ماک AB , AC ماک در کشور آمریکا جایگاه خاصی پیدا کرد. حدود چهل هزار دستگاه ماک AC در طول سالهای ۱۹۱۶ تا ۱۹۳۸ به فروش رسید.

و اما مجسمه از کجا آمد و چه شد که مجسمه بر روی کاپوت ماک رفت؟ با حضور ماک AC درسال ۱۹۱۷ در ارتش بریتانیا و قیافه خشن وپوزه مبارز طلبانهِ (Pugnacious ) ماک در آن ایام، مهندسین ارتش بریتانیا خواستار سمبلی از خشونت، استقامت ومبارزه طلبی شدند. مهندسین معتقد بودند پوزه ماک شبیه به پوزه سگ است. اینجا بود که مجسمه بولداگ بر روی کاپوت ماک نقش بست.

ماک در ایران

 

قبل از جنگ جهانی دوم حمل و نقل جاده ای در ایران و جهان توسط کامیونهای تجاری بنزینی انجام می شد  وبیشترکامیون ها پیش از جنگ جهانی دوم در ایران ماک، جمس، دوج فدرال، وایت،  والفرانس و ماگیروس بود. قدرت بیشتر و استقامت بالاتر کامیونهای آمریکایی باعث شده بود تا ساخته های این کشور در راس کامیون های مورد استفاده در ایران قرار بگیرند. این وضعیت تقریبا تا پایان جنگ جهانی ادامه پیدا کرد . کامیونهای امریکائی  بیشتر در بنادر جنوبی و مرز جلفا به امر انتقال کالا مشغول بودند. بدین ترتیب با پایان جنگ عملا سلطه کامیون های قدیمی در ایران تا حدی دچار خدشه شد. کامیون های ماک چه در دوران پیش از جنگ و چه بعد از جنگ  همواره توانسته بودند با کسب رتبه بالاتر نسبت به دیگرهموطنان آمریکایی خود گوی سبقت را ربوده و نقش اساسی  در عرصه حمل و نقل ایران داشته باشند. ابتدای ورود دیزل و ماک دیزل به ایران با توجه به تبلیغاتی که ایجاد بیماری سل توسط دوده کامیون های دیزل مطرح شده بود، این کامیونها با استقبال چندانی مواجه نشدند. هر چند در گذر زمان و رنگ باختن این تبلیغات در نهایت ماک قدرتمند توانست دوام آورده و با شایستگی رقبای خود را عقب بزند.اولین ماکی که در ایران به طور رسمی به کارگرفته شد ماک مدل ۱۹۴۲ بود که به ماک جنگی معروف بود. این کامیون در آن زمان به دلیل استاندارد نبودن جاده های ایران و البته فقدان باسکول تنها کامیونی بود که بارهایی به وزن ۳۰ تن را برروی ده چرخ حمل می کرد. استقبال شدید از این کامیون به سرعت باعث شد تا جای پای ماک در ایران محکم شده و حتی مدل های کار کرده آن از کشورهای عربی همسایه وارد ایران شود. در این میان افرادی که توانایی مالی بیشتری داشتند ترجیح می دادند کامیون خود را به شرکت سازنده سفارش داده و محصول نو وجدید را معمولا از طریق کشورهای اروپایی مخصوصا هلند دریافت کنند . نسل های بعدی ماک  در سالهای ۱۹۴۸ و ۱۹۵۱وارد ایران شدند. این سری از ماک ها که به زیر قرمز معروف شدتد دارای کیفیت بالائی بودند.  داشتن شاسی، اکسل، و پوسته دیفراتسیل و باک قرمزعمده مشخصه این کامیون ها بود. نسل بعدی ماک های وارداتی که اصلاح شده مدل ۱۹۵۱ بودند ، سه سال بعد یعتی در سال ۱۹۵۴ وارد بازار شد. در این سری تغییراتی در موتور , گیر بکس و اکسل کامیون داده شده بود.بر روی این کامیون سیستمی که بعدا به نام ماک ثبت شد تعبیه شده بود. این سیستم که موسوم به ترمودا بود با باز وبسته کردن شبکه جلوی رادیاتور باعث افزایش عمر و راندمان موتور می شد. اکنون بعد از گذشت ۵۰ سال مشابه آن بر روی ماشین های سواری استفاده می شود . در سال های ۱۹۵۶ ماک سری B وارد ایران شد . این کامیون ها مجهز به توربو شارژ و گیر بکس ۲۰ دنده و اکسل و دیفرانسیل های سنگین استرلینگ و کابین معروف به تخم مرغی بودند . سیستم پنج محوره تریلی کش هجده چرخ ، که تا ساله ۱۹۵۹ تولید می شد، از ویژگی های ماک جدید بود . این مدل در بین کامیون داران به نشکن معروف بود. در سالِ۱۹۶۰ مدل اطاق تخم مرغی با گلگیر های تخم مرغی توسط شرکت کاوه کار وارد ایران شد و تا سال ۱۹۶۶ تولید می شد. از سال ۱۹۶۷ کمپانی ایران کاوه وارد صحنه شد و به  مونتاژ این کامیونها پرداخت. ماک در این دوره به اوج رسید. در ابتدای کار وبه دلیل نبود امکان تولید اطاق و گلگیر و کاپوت مدل روز، اطاق تخم مرغی و گلگیر تخت ۱۹۵۷ بر روی شاسی و موتور های ۲۲۰ اسب بخاری استفاده گردید. در سال ۱۹۶۸ با ورود امکانات تولید و پرس اطاق های روز, ایران کاوه اقدام به سوار کردن کابین های معروف به کاوه ای و گلگیرهای آهنی بر روی همان شاسی کرد. البته در این دوران ( در سال های ۱۹۷۴-۱۹۷۵) با توجه به تولید کم وتقاضای زیاد تعدادی ماک به صورت بی دماغ و با دماغ وارد ایران گشت که در این بین شایعاتی مبنی بر ایمن نبودن ماک های بی دماغ در زمان تصادف باعث شد تا این مدل در ابتدا چندان مورد استقبال قرار نگیرد. هر چند در گذر زمان با اثبات کارآمدی های آن، این مدل هم جای خود را بین رانندگان ترانزیت باز کرد. مدل دماغ دار این کامیون ها تماما از آمریکا و به صورت مونتاژ وارد ایران می گشتند.این سری که دارای کابین های شیک و فرمان تلسکوپی و چراغ پلیسی  بودند از همان ابتدا مورد توجه قرار گرفتند شرکت های نفت و نیرو هوائی هم در این دوران اقدام به سفارش کامیون های ماک با توجه به نیاز خود کردند.  این سری ها معمولا به ماک های همان شرکتها معروف شدند. از سال ۱۹۷۹ و همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی تولید و ورود این نوع کامیون ها متوقف شد تا اینکه درسال ۱۹۹۰ تعداد کمی ماک بی دماغ از کانادا وارد ایران شد که بعضا در تملک شخص و تعدادی درتملک متروی تهران قرار گرفت. این کامیونها با موتور ۳۶۰ اسبی خود و گیر بکس های فولر ۹ دنده و سیستم تعلیق چهار دست فنر مخصوص حمل بار با سرعت زیاد در قیاس با با رقبای داخلی وخارجی خود برتری فاحشی داشتند. در سال ۱۹۹۴ بار دیگر تعدادی ماک با دماغ نو از دبی به ایران وارد شد که با ظاهری جذاب وموتوری به قدرت ۴۵۰ اسب بخار و کابین مجهز و سیستم تعلیق معروف به قیچی فنر برای حمل بار های نسبتا سنگین مناسب بودند. از دهه ۱۹۹۰ به این طرف کمپانی رنو تراکس با خرید شرکت کامیون‌سازی ماک از دانش فنی آمریکایی در تولید خودروهای تجاری سنگین بهره‌مند شد.

هم اکنون کمپانی های رنو و ماک زیرمجموعه گروه اعظم ولووAB  هستند و به همین دلیل است که محصولاتی با پِلییت فرم(platform)  و قوای محرکه مشترک تولید می کنند. ناگفته نماند به رغم تفکر عموم، ماک خودرویی پرتیراژ نیست بلکه خودرویی با تولید و فروش اندک برای سلیقه‌های خاص است که اصطلاحاً به آن خودرو بوتیکی می‌گویند ولی تکنولوژی ساخت آن بالا است.

مطلب پیشنهادی

اعلام فرآیند جدید صدور بارنامه بارهای ذوب آهن و انباری

نیم کلاچ: پایگاه خبری نیم کلاچ به نقل از تین نیوز:صدور بارنامه برای بارهای ذوب …

دیدگاهی ثبت نشده است

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  • فارسی بنویسید، از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
  • تجربیات شما می تواند در تصمیم گیری سایر کاربران مفید باشد ، لطفاً اطلاعات مفید و مربوط به مطلب فوق را با توجه به تجربیات خود به اشتراک بگذارید.
  • از ارسال لینک‌ و اطلاعات شخصی از قبیل تلفن، ایمیل و آی‌دی شبکه‌های اجتماعی خودداری کنید.
  • از بکار بردن کلمات و اصطلاحاتی که محتوای نامناسب و توهین آمیز و قومیتی دارند خودداری کنید.
  • اين سايت تابع قوانين و مقررات جمهوري اسلامي ايران است.