نیم کلاچ مجله خودرویی نیم کلاچ
اعداد و ارقام بر روی اتوبوسها و کامیونهای بنز نشانه چیست؟
سید جواد قائم مقامی: هر عدد یا اسمی بر روی هر اتوبوس یا کامیون بسته به کدگذاری کمپانی و سال ساخت ، می تواند بر قدرت موتور، حجمِ موتور ویا می تواند بر هر خصوصیتی از آن دلالت کند.اگر اسم خاصی باشد ممکن است وجه تسمیه خاصی داشته باشد که مربوط به محصولات آن کمپانی است یا به ویژگی خاصی از آن کامیون یا اتوبوس دلالت می کند..البته در بین این کدگذاریها استثناهائی هم وجود دارد ولی در کل از یک سیستم پیروی می کنند.در این شماره به بررسی اعداد وارقام روی کامیون ها و اتوبوسهای موجودِ بنزدر ایران می پردازیم.
اصطلاح 4×6 یا 2×4 در و یا 2635، 2628، 2624 و اعدادی از این قبیل ، در دو طرف کاپوت کامیونهای دماغدارِ بنز یا 1843 بر روی دربهای کامیونهای بی دماغی همچون آکسور و آکتروس چه می گویند ؟
در کامیونهای بنز4×6 عدد اول از سمت چپ نشان دهنده تعداد نقطه اتصال چرخها به زمین است و عدد دوم نشان دهنده تعداد نقطه اتصال محرک است که به دیفرانسیل متصل است و نقش به حرکت در آوردن کامیون را برعهده دارد.
به منظور درک بهتر مطلب اینگونه بگوئیم یک بنز ده چرخ دو نقطه اتصال در جلو دارد یعنی هر طرف هر چرخی یک نقطه اتصال محسوب می شود.درست است که در محور وسط و محور عقب در هر طرف دو عدد لاستیک داریم ولی هر دوعدد لاستیک به هم چسبیده در کنار هم یک نقطه اتصال را تشکیل می دهد.پس مجموعا یک بنز ده چرخ شش نقطه اتصال دارد که عدد اول از سمت چپ بیان کننده آن است.عدد دوم یعنی چهار نشان دهنده تعداد نقطه اتصال محرک است.یعنی محور وسط و محور عقب که قبلا هم گفتیم چهار نقطه اتصال را تشکیل می دهند که این چهار نقطه اتصال محرک هستند یعنی به واسطه دیفرانسیل و اجزای مربوطه نقش به حرکت در آوردن کامیون را دارند.پس شد شش نقطه اتصال در چهار نقطه اتصال محرک.اگر محور وسط و محور عقب تک لاستیک باشند و دوتائی نباشند باز هم هر طرف یک نقطه اتصال محسوب می شود.
در کشنده اکسور و تک بنز جمعا چهار نقطه اتصال داریم که میشود عدد اول از سمت چپ و دو نقطه اتصال محرک داریم که همان عدد دوم است.
در عبارتِ 2628 یا 1924 و امثالِ ان اولا که به صورتِ جفت جفت خوانده میشود یعنی گفته می شود بیست وشش بیست وهشت یا نوزده بیست و چهار .دو رقم سمت راست ضربدر 10 نشانگر قدرت موتور بر حسب اسب بخار است و دو رقم دوم نشانگر میزان بار مجاز به اضافه وزن کامیون .قدرت موتور ممکن است کمی بالاتر یا پائین ترباشد .مثلا آکتروس 1843 طبق تعریف باید 430 اسب بخار قدرت داشته باشد ولی 428 اسب بخار قدرت دارد یا آکسور 3335 باید 350 اسب بخار قدرت داشته باشد در صورتی که 354 اسب بخار قدرت دارد.درخاور 608 یا 808 و مینی بوس 308 عدد صفر یک مابین است دو رقم سمت راست وچپ همان نقش قدرت موتور و تناژ را ایفا می کنند.یا در آکتروس 1843 عدد 18 بدین معنا نیست که میزان بار مجاز و وزن ماشین باید 18 تن بشود این ارقام با توجه به تک محور بودن آن در نظر گرفته شده است ودر حالت کشنده قابلیت حمل بارهای بیش از 40 تن را دارد. همینطور در کمپرسی آکسور 3335 یا کمپرسی آکتروس 3331 طبق تعریف می تواند وزن آن با بار به 33 تن برسد در حالیکه مجموع وزن و بار آن با توجه به وزن مجاز بارگیری درایران نمیتواند از 26 تن وپانصد کیلوگرم تجاوز کند.
ابهامات دیگری در مورد این اعداد و ارقام وجود دارد و رانندگان به اشتباه برای خود تعبیرات خاصی از آن میکنند.دو رقم سمت راست بازهم ضربدر 10 قدرت موتور و تک رقم نشانگر تناژ است .خاورِ813 ، 913 و 1013 از نظر قدرت موتور در یک سطح قرار دارند و از موتور مشترک بهره می برند و هر سه 130 اسب بخار قدرت دارند.تفاوت آنها درشاسی آنهاست که هریک به نسبت از شاسی محکم تری برخور دار هستند و میزان بارگیری و تناژآنها متفاوت است که 913 می تواند یک تن باربیشتراز 813 حمل کند و1013 هم به همین نسبت توان حمل یک تن بار اضافه تر از 913 را دارد.این ارقام از نظر کدگذاری کمپانی است وگرنه در کشور ما هر سه مجاز به حمل یک میزان بار هستند.
اما در مورد خاور 808 و 809 یا خاور 608 و609 وضعیت به نحو دیگری است . در اینجا قدرت موتور است که متفاوت است و 809 و 609 هر کدام 10 اسب بخار از 808 و608 پرقدرت تر هستند وگفته می شود که شاتون آنها کمی بلندتراست.وقتی رقم سمت راست بالا می رود قدرت موتور بالا میرود وگرنه از یک نوع شاسی سود می برند.
کامیون های بنز5 تن 911 با گونه های 911 سبز رنگ آن که به اشمیتز 5 تن معروف هستند،گفته می شود سبز رنگ ها از شاسی مستحکم تری بر خوردار هستند و گرنه از لحاظ فنی یکسان هستند.
اتوبوسها نیز دارای کدگذاری خاص خود هستند.عبارت 0302 نشانگر کد شاسی آن است وحرف O اول کلمه Omnibus است.همینطوردر اتوبوس O500 ساخت زرین خودرو یا رویال کلاسهای رویال سفر این عبارت نشانگر کدِ شاسی آن است.اتوبوس C400 ،C355 ،C457 ، SC457 وS360 حرف C مخفف کلمهCoach است که در انگلیسی بریتانیائی به معنای اتوبوس است و 457 نشانگر کد موتور از نوع OM457 LA میباشد.C355 که موتور آن با کامیون 6چرخ 1924 یکی است و دارای کد موتورOM355 میباشد.اتوبوس S360 با کد موتور OM360 موتور آن با 302 یکی است. و اما C400 با کد موتور OM335 موتور آن با کامیون مایلر یکی است و اکثر رانندگان فکر می کنند موتورC457 با مایلر یکسان است و سخت در اشتباهند.موتور C457 با موتور اتوبوس O500 و کامیون کمپرسی آکسور 3335 و کشنده آکسور یکسان است با این تفاوت که استاندارد آلایندگی در دو مدل اخر بالاتر از C457 است و موتور کشنده به وسیله نرم افزار به428 اسب بخار ارتقا یافته است..حرف S بر روی S360 اول کلمه Super Saloon و S درSC457 اول عبارت Super High Deck می باشد.چون از اتاق بلندتر با ارتفاع بیشتری برخوردار است و بعضی اوقات با اتوبوس دو طبقه نئوپلان اشتباه گرفته می شود.
سیستم کدگذاری دیگری نیز وجود دارد که عبارتی بر روی کامیون نوشته نشده است ولی در کارت آن ذکر می شود و یا از نظر کمپانی آنها با این کدها شناخته می شوند.
در این سیستم حرف L در همه کامیونها مشترک است که اول کلمه آلمانی Lagen به معنای کامیون است و دیگر حروف هر کدام مخفف عبارتی است که در اینجا فقط به معانی فارسیِ آنها می پردازیم.
1 – LAK به کامیونهائی اطلاق می شود که نیرو به همه چرخهای آنها منتقل می شود.تعداد این نوع کامیونها در ایران کم است.تعدادی بنز 911 با قابلیت انتقال نیرو به همه چرخها در اختیار ارتش قرار دارد.
LB – 2 به کامیونهائی اطلاق می شود که میکسرِسیمان بر روی آنها سوار می شود. ده چرخهائی که شاسی آنها کمپرسی است این قابلیت را دارند.
LF – 3 به کامیونهائی اطلاق می شود که مخصوص آتش نشانی هستند . در کشور ما بیشتر از بنز 911 به این منظور استفاده می شد و جدیدا از آتگو استفاده می شود.
LG – 4 به کامیونهائی اطلاق می شود که برای خدمات نظامی در نظر گرفته شده اند. در ایران نمونه های مختلفی از محصولات بنز با این کاربری وجود دارد.
LK – 5 به کمپرسی ها اطلاق می شود.انواع کمپرسی های بنز در این دسته قرار میگیرند.
LS – 6 به کشنده ها اطلاق می شود. انواع کشنده های بنز در این دسته قرار می گیرند.
LZ – 7 به کامیونهای حمل سوخت و مایعات اطلاق می شود.
LP – 8 به گونه های بی دماغ اطلاق می شود که موتور آنها در زیر کابین قرار دارد.
