از آمپر آب تا گرمای بخاری

محمد حسن اسداللهی : روزهای آغازین زمستان را سپری میکنیم هرچند که پاییز بسیار کم فروغی را گذراندیم ولی زمستان با همه ی کم و کاستی هایش شروع شد و نکاتی را مالکان تمام خودروها باید مد نظر قرار دهند تا در روزهای سرد به مشکل بر نخورند.
بیشترین سیستمی که در هر خودرویی در این روزهای نسبتا سرد مورد استفاده قرار میگیرد مجموعه ی بخاری است.باد گرم بخاری در هوای سرد کابین خودرو را دلپذیر کرده و موجب آسایش شما را فراهم میکند.اما چه نکاتی را در مورد این سیستم باید مورد توجه قرار دهیم تا باد گرم و بدون بو از دریچه های سیستم تهویه خودرو خارج شود؟
ابتدا به نحوه ی کار سیستم بخاری میپردازیم تا بتوانیم شناخت نسبی ای به این مجموعه پیدا کنیم و موارد مختلف را رعایت کنیم.

سیستم بخاری در خودروهای تولید داخل همگی از گرمای آب موتور استفاده میکنند.به گونه ای که آب موتور وارد رادیاتور بخاری شده و با عبور هوا از رادیاتور ، هوایی گرم وارد کابین خودرو میشود.برخلاف سیستم کولر که توسط یک کمپرسور انرژی قابل توجهی از موتور را مصرف میکند؛ سیستم بخاری هیچ انرژی مفیدی را مصرف نکرده و از گرمای تلف شده موتور بهره میبرد.تنها انرژ
مصرف شده در سیستم بخاری؛ برق (آمپراژ) مصرف شده توسط فن سیستم بوده که بسیار ناچیز است.
حال این سوال پیش می آید که چرا بخاری دیر باد گرم میدهد؟ در جواب این سوال باید خدمتتان عرض کنم که علت اصلی این مساله دیر گرم شدن موتور و بالطبع آب سیستم خنک کاری بوده که در هوای سرد زمان نسبتا بیشتری میبرد تا گرم شود.
این نکته را باید توجه داشت که زمان گرم شدن آب موتور در خودروهای مختلف متفاوت است و بستگی به دمای نرمال موتور دارد.دمای نرمال به دمایی گفته میشود که در آن موتور کاملا عادی کار کرده و ترموستات که رابط بین موتور و رادیاتود اصلی خودرو است؛ باز میشود تا دمای آب بالاتر نرود.
مثلا این دمای نرمال در پژو دویست و شش ۹۲ درجه است.یعنی ترموستات در دمای نود و دو درجه باز شده و آب وارد شلنگ رادیاتور میشود.فن در ۹۳ درجه با دور کند روشن شده و آب را خنک میکند.پس میتوان به راحتی فهمید که چرا بخاری پژو خیلی زود گرم میشود.در مجموع تقریبا تمامی پژوها موتورهایی گرمکار دارند که مزایا و معایب خود را داشته و در مجالی دیگر به آنها خواهیم پرداخت.
در پراید این دمای نرمال ۷۴ درجه است.یعنی ترموستات در ۷۴ درجه باز شده و آب وارد رادیاتور میشود.پس میتوان به راحتی متوجه شد که چرا
بخاری پراید دیرتر داغ شده و باد گردم میزند.دمای نرمال هم در هرموتوری بستگی به طراحی موتور در کارخانه دارد و کمتر و بیشتر شدن آن معایبی به همراه داشته که به موتور آسیب میزند.مثلا در پژو ها اگر دما پایین تر از حد نرمال باشد؛ مصرف بالا رفته و از شتاب خودرو کاسته میشود. اگر هم بیش از حد نرمال باشد که امکان سوختن واشر سرسیلندر بسیار بالا رفته و به دنبال آن بدروشنی سر صبح و آب کم کردن و در نهایت مخلوط شدن آب و روغن به همراه دارد.پس همیشه نیم نگاهی به آمپر آب داشته باشید و در صورت کوچک ترین ایراد به سرویسکار مجرب جهت چک و کنترل سیستم خنک کاری مراجعه کنید.زیرا هزینه تعویض ترموستات و یا چکاب این سیستم بسیار کمتر از هزینه خسارت هایی ست که در صورت عدم توجه زده میشود.
در پراید موضوع به این شدت نیست و چون موتور خودرو دمای بالایی برای کارکرد ندارد حساسیت کمتر است اما بازهم باید دقت کافی کرد و آب خودرو و دمای آن و میزان آن را مد نظر قرار داد.
حال به عیوب بخاری میپردازیم و دلایل ایجاد و راه های رفع عیب را بررسی میکنیم.
اولا که همیشه خودرو باید حاوی ضد یخ باشد.ضد یخ نه تنها مانع یخ زدگی میشود بلکه ضد جرم نیز بوده و مجاری آب رادیاتور بخاری را همیشه تمیز نگه
نگه میدارد و عمر آن را بالا میبرد.
اولین عیب عدم گرمای کافی باد بخاری است.
این عیب چند دلیل دارد یا آب خودرو گرم نشده که باید ترموستات بررسی شود یا رادیاتور بخاری مسدود شده و تبادل گرمایی مناسب را ندارد.باید سرویس یا در صورت نیاز تعویض شود و یا فن بخاری باد کافی نمیزند که آن هم باید سرویس و یا تعویض شود.
دومین عیب شایع؛ بوی بد بخاری است
علت این عیب نشت آب به مجموعه بوده که دلیل آن خرابی اورینگ های (واشرهای استوانه ای شکل) بخاری و یا سوراخ شدن رادیاتور است.برای رفع آن رادیاتور و شلنگ های ان باز شده و اورینگ ها تعویض میشوند همچنین رادیاتور در بیرون تست شده و در صورت خرابی و سوراخ بودن تعویض میشود.همچنین عدم درزبندی مناسب فن نیز این مشکل را ایجاد میکند.
سومین عیب شایع باد کم بخاری و ایجاد صدا در اتاق خودرو است.
علت این عیب خرابی فن بخاری بوده که باید باز شود و سرویس شده و دوباره نصب گردد.
در مجموع میتوان گفت سیستمی نه چندان پیچیده بوده که در فصل سرما بسیار مورد توجه قرار گرفته و آسایش رانندگی را بالا میبرد.امیدوارم که نکات
ذکر شده کارآمد بوده و مورد توجه قرار گیرند.