تیتر خبرها
عکس ولوو اف ام کمپرسی

بیست هزار فرسنگ با ولوو FM کمپرسی

بیست هزار فرسنگ با ولوو FM کمپرسی

خداحافظی با سمفونی زیبای موتور ولوو برای همیشه

سید جواد قائم مقامی:سابقه حضور کمپرسی های  ولوو در ایران به دهه 60 شمسی برمیگردد. ولووهای  N10 , N12 حضور داشتند ولی در معدن زیاد کاربرد نداشتند وباری آنها پرکاربرد بود. اکثرا کامیونهای بنز مایلر به خاطر زیر وبند و دیفراتسیل مستحکم مورد استفاده قرار میگرفتند.در سال 70 یک سری ولووNL10  با دماغه کشیده و جک هیوا هلندی ازکامیون سازی ولوو در کشور برزیل وارد ایران شد که به ولوو خرگوشی معروف شدند و طرفداران خاص خود را پیدا کرد.در سال 78 توسط ایران کاوه همان سایپا دیزل امروزی  مدل NL12 آن مونتاژ شد.ولووNH هم در سال 81 وارد بازار شد که نمونه موفقی بود و هم اکنون هم در معادن از آن استفاده می شود . کمپرسی  FM 440سال 88 توسط سایپا دیزل مونتاژ و روانه بازار شد.کاربریهائی همچون میکسرو ماشین بتون ریز هم در حیطه کاربری این کمپرسی هاست ولی عمده فعالیت ان به کار در معدن برمیگردد.خرید خودروهای سبک  کار زیاد سختی نیست و با کمی پرس و جو کردن  وتحقیق می توان انتخاب کرد ولی در مورد کامیون و اتوبوس وضعیت متفاوت است چون وسیله کسب در امد است و راننده لحظات زیادی از عمر خود را با آن سپری می کند. ممکن است در طول روز 24 ساعت شبانه روز مجبور به کار باشد و باید از کیفیت و دوام مختص خود برخوردار باشد. به همین دلیل نتیجه کار آن در بلند مدت مشخص می شود.کمپرسی مورد آزمایش با کارکرد 117500 کیلومتر که از اقوام نزدیک بنده است ، پس از تحویل آن از سایپا دیزل در مهرماه 89 شخصا خودم برای مراحل نصب اتاق بار آنرا به اتاق سازی بردم.

ولوو اف ام ده چرخ کمپرسی

کمپرسی یا تراکتور

در نسلهای جدید کامیونهای ولوو خبری از ان صدای با اصالت ولوو نیست.در کامیونهای N10 ,N12 صدا به نحوی بود که در بعضی مدلها لوله اگزوز باریک پس از انباره اگزوز وجود نداشت و دود از انباره اگزوز مستقیما از دهانه گشاد آن بیرون می آمد.صدای آن به قدری مهیب و در عین حال زیبا بود که از فاصله زیاد شاید حدود یک کیلومتری اصالت خود را ثابت می کرد و شیشه های خانه را می لرزاند. اولین باری که پشت فرمان  FM نشستم اولین چیزی که جلب توجه کرد صدای اگزوز آن بود که هیچ تشابهی با دیگر گونه های ولوو نداشت و در هنگام گاز دادن صدای تراکتور ولوو BM آمیخته با صدای موتور FH به گوش می رسید .از طرفی جالب بود ولی از طرفی هم بلندی صدای آن کمی آزاردهنده بود.لوله اگزوز آن که از بغل اتاق بالا رفته است از لحاظ ظاهری یاد اور کامیونهای آمریکائی ست و از نظر صدا هم یاد آور تراکتور است.بلندی لوله اگزوز باعث شد در همان روز اول نتوانیم از زیر پل زیر گذر رد شویم و در هنگام سوار کردن اتاق عقب لوله آن را کوتاه کنیم . پس از گذشت این مدت متوجه کثیف شدن پشت اتاق شدیم که جریان باد دودهای خروجی را به پشت اتاق منتقل می کند وپشت اتاق را آلوده می کند و موجب خرابی رنگ کابین می شود و صدای اگزوز هم موجب  آزارسرنشین می شود.اگر سیستم اگزوزاز همان گونه های قدیمی بود بهتر بود.

بخوانید  تکذیب خبر فراخوان اعتراضی انجمن رانندگان کامیون اصفهان

داخل و بیرون کابین

چراغهای خربزه ای دوتکه و لوگوی ولوو دروسط دایره پیکان دار در سینه FM با خط مورب، کیفیت، ایمنی و قدرت را نوید می دهد. .FM کوتاه شده عبارت Forward Control Medium Height Cab  می باشد.علامت دایره پیکان دار، نشان بین المللی قراردادی برای فلز فولاد و سمبل شیمیائی عنصر آهن است . همانطور که از مفهوم آن پیداست FM دارای کابین با سقف کوتاه است.

جک بالابر کابین روی ستون کناری چراغ های جلوسمت شاگرد تعبیه شده که در موقع بالا بردن کابین نیاز به باز گذاشتن در نمی باشد. درِ کابین پلکان ورودی را پوشش می دهد و می توان کفشها را در آورد و وارد کابین شد که  هر دومورد از نکات مثبت به شمار می روند.آینه ها و بالابر شیشه ها در هر دو طرف از نوع برقی می باشد.داخل کابین داشبورد به دو قسمت تقسیم شده است که قسمت شاگرد را از کنسول میانی که باجلوی  راننده یکپارچه  شده است، جدا میکند.کولر خوب  آن با کمپرسور آمریکائی داخل کابین را به خوبی خنک میکند. در جلو داشبورد سمت شاگرد کانال های بخاری گرمای مورد نیاز شاگرد را تا مین می کند و شیشه سمت شاگرد را نیز از یخ زدن در امان نگه می دارد. کنسول میانی کمی عریض تر به سمت راننده متمایل شده است.دکمه ها  روی کنسول میانی با دسترسی آسان در خدمت راننده قرار می گیرند و در سمت چپ کلید چراغها وتنظیم نور نمایشگر قرار دارند.نکته مهم اینکه تاخوگراف های کامیون های جدید ولوو  همه در قسمت جعبه های بالای پیشانی قرار دارند که دسترسی به آن کمی مشکل  است.پالونی موتورازانداره و ظاهر خوبی برخوردار است.

جلو داشبورد اف ام ده چرخ کمپرسی

در پشت فرمان FM همان حسی که در اکثر کامیونهای ولوو به راننده القا می شود اینجا هم القا می شود.حس می کنید کل جاده را گرفته اید . به علت پهن بودن داشبورد و پهن بودن ستونها در هنگام پیچیدن یا دور های در جا از فضای  دید خوبی بر خوردار نیستیم ولی آینه قیچی و آینه جدول خوب آن دید خوبی از عقب و مجاور در اختیار راننده قرار می دهد و با بیان این نکته که اولین بار که پشت فرمان آن نشستم در هنگام دور زدن حس کردم پشت فرمان اتوبوس مان  RO7 نشسته ام . فرمان به قدری کم پیچید که  مجبور به عقب و جلو رفتن های مکرر شدم . شعاع دایره گردش  FM زیاد است که با مراجعه به نمایندگی گفتند که امکان بهتر کردن آن وجود دارد ولی به دلیل احتمال افزایش استهلاک لاستیک اعمال نکردیم.

در حالی که سیستم VEB Volvo Engine Break) ) سیستم ترمز موتوری ولوو که با عنوان ریتاردر شناخته می شود ،  کاربرد بیشتری نسبت به برف پاک کن دارد ولی اهرم آن کوتاه تر از برف پاک کن  بوده و در زیر آن قرار دارد .باعث عادت شده ولی در شرایط اضطراری موجب خطا در استفاده می شود.

سیستم VEB  قدرتمند FM  اگر با مهارت کافی و به جا از آن استفاده شود نقش به سزایی در کاهش سرعت و تعویض دیربهنگام لنت های ترمز دارد.

اتاق بار آن ساخت یگانه کمپرس از نوع سفارشی یکی از بهترین نوع اتاق های موجود داخلی ست.وزن این هیولای آهنی با اتاق خالی  12250 کیلوگرم است که با توجه به وزن مجاز بارگیری در کشوربرای ده چرخ که 26500 کیلوگرم است، قابلیت   14250 کیلوگرم  بارگیری در بنادر کشور را دارد.

بخوانید  اعلام شرایط ویژه برای خرید کامیون از گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران

موتور و گیربکس ودیفرانسیل

موتور و گیربکس FM همان موتور و گیربکس کشنده ولوو FH440 اسب بخاری است که به آن FH13 می گویند.شایان ذکر است از نظر کمپانی ولوو موتور کشنده آن 13 لیتری 440 اسب بخاری است و کمپرسی آن FM شناخته می شود.موتور6 سیلندر خطی  با کد D13A440  با 440 اسب بخار قدرت در 1800 دور در دقیقه  و گشتاور2200 نیوتن متر در1050 تا 1400 دور در دقیقه .حجم موتور آن 12800 سی سی و ظرفیت روغن آن 38 لیتر وظرفیت آب آن 38 لیتر است.گیربکس FM با کد  VT2514B  6 دنده مجهز به اور درایو یا نیم دنده و دنده کرال و دنده عقب با حالات سبک وسنگین که مجموعا تشکیل گیربکس 18 سرعته را می دهد. .رابط بین اهرم تعویض دنده سیم است و دنده های آن سفت است.در ابتدای حرکت مخصوصا حرکت با دنده 1 باید با اهرم آن کلنجار رفت و حتما اهرم تعویض دنده را در حالت 2 و 3 قرار داد و بعد آن را در 1 قرار دهیم که کمی آزار دهنده است و از عیوب آن به شمار می رود.همینطور موقع دنده عقب گرفتن باید همین اعمال را تکرارکرد یا کمی زیر پا را بر روی پدال کلاچ شل کرد تا دنده جا برود. به خاطر وجود همین سیستم چنانچه کلاچ از کار بیفتد امکان استارت زدن یا حرکت بدون کلاچ با دنده 1 وجود ندارد.به دلایل شغلی و با وجود تک کابین بودن آن مدتی را مجبور به کار در جاده و حمل بار خصوصا از ناحیه بندر امام خمینی به دیگر نقاط کشور بودیم و ویژگیهای FM در جاده  را هم  می دانیم.یکی از عیوبی که در این کامیون و ولوو FH وF12های 6 دنده مشهود است همین ترتیب قرار گیری دنده هاست.گیربکس آنها به خاطر ترتیب تعویض دنده  ها به دو طبقه یا دو پله  معروف می باشد که دنده های سنگین 1،2،3در زیر و  دنده  های سبک4،5،6 با فشار دادن دکمه ی جلوی اهرم دنده در رو می خورد.ترتیب تعویض دنده ها بدین صورت است که هنگام تعویض دنده مثلا از 3 به 4 ابتدا یک نیم دنده می دهیم تا وارد 3 سبک شود و بعد ار آن وارد 4 سنگین می شویم .در هنگام تعویض دنده معکوس عکس آن عمل می کنیم یعنی از 4سنگین به 3 سبک و بعد به 3 سنگین می رویم علی رغم جذابیت خاص ومنحصر به فرد بودنش عیب  بزرگی دارد.همین دنده 3 و4 به خاطر فاصله زیاد دنده ها  نه در گیربکس بلکه در اهرم تعویض دنده در اکثر مواقع باید از 4سنگین به 3سنگین رفت وچنانچه با پیچ تند همراه با شیب زیاد  مواجه شویم چنانچه راننده تیز نباشد احتمال واخوردن ماشین وجود دارد.عیب دیگرفاصله زیاد بین دنده 1  با ضریب تبدیل 13/  11 به 1 و دنده 2 با ضریب تبدیل 16/7 به 1 است که در سربالائی های پرشیب در صورت نیاز از دنده 1 به 2 رفتن با استرس همراه است چرا که اگر راننده کمی تاخیر کند یا دور موتور بالا نباشد در این حالت هم احتمال واخوردن وجود دارد . به علت کم بودن تعداد دنده ها و فاصله نسبتا زیاد بین آنها سرعت را در شرایط خاص آنگونه که راننده خواهان است ،نمی توان تنظیم کرد.در صورت توقف وحرکت در سینه کش با شیب تند و با دنده یک با اتاق پر از بار مخصوصا در کشنده ها با فشار زیاد به موتور و کله زدن کابین همراه است. اگر گیربکس آن با نمونه 8 دنده تعویض می شد خیلی بهتر بود.

بخوانید  رونمایی از کامیون سنگین HDC-6 در نمایشگاه خودروهای تجاری آمریکای شمالی

با وجود مشکل آفرین بودن فواصل و تعداد دنده ها، قلب تپنده این هیولای آهنی در همه شرایط جوابگوی نیاز راننده است .داغ نکردن موتور و بالا نرفتن نشانگر آب حتی در مناطق گرمسیری  بهترین خصیصه FM  است.کلا موتورهای ولوو از این قاعده مستثنی هستند. علت تاکید کردن بر روی بالا رفتن دمای موتور این است که این مولفه از مهمترین مولفه های ارزیابی و کارائی کامیون ها و اتوبوس هاست و تاثیر زیادی در شیوه رانندگی ،عمرموتور و لذت از رانندگی دارد.

اف ام 440 کمپرسی

مصرف سوخت موتور که از باک  530  لیتری تغذیه می کند ، 40 لیتر در هر 100 کیلومتر است که با توجه به توانائی موتور رضایت بخش است.فن موتور قده سرطانی  ولوو FM  است . این فن که برقی است ،با کارکرد 20000 کیلومتر سیم های آن به دور فن پیچید و باعث سوختن آن شد .پس از تعویض دوباره پس از 6000 کیلومتر کارکرد به علت باز شدن بست نگه دارنده  وپیچیدن دور فن دوباره  فن موتورسوخت.صدای ان هم موقع به کار افتادن کمی شوک به سرنشین وارد می کند.معمولا  آن را با فن ویسکوز ولووNH تعویض می کنند.سیستم تعلیق جلو بافنرهای شمش به همراه میل موج گیر وکمک فنر می باشد.محور عقب با یک محور محرک با کاهنده تک مرحله ای و دیفرانسیل با ضریب تبدیل 12/4 به 1 و قفل کن دیفرانسیل ، همانند برادر ناتنی خود رنو کراکس است و قابلیت حمل بارهای بیشتر از حد مجاز را نیز دارد.

قیمت نمونه صفر کیلومتر آن در زمان بررسی در سال 1393مبلغ 490000000 تومان است و نمونه مورد آزمایش حدود 360000000 تومان قیمت دارد.رقبای FM در بازار ایران فعلا رنو کراکس و اسکانیا G380 می باشند .دسترسی به اتوبوسها و کامیونها جهت آزمایش به دلیل شیفت های کاری وهمکاری مالکین کمی سخت است وگرنه رنو کراکس را رو در روی FM قرار می دادیم.

نتیجه گیری

کامیون کمپرسی ولوو FM کامیونی ست با قابلیت هائی همچون موتور پرقدرت،گیربکس مستحکم و مقاوم،ترمز خوب از نوع کفشکی در جلو وعقب ، داشتن قفل مرکزی واز همه مهمتر سواری نرم در معدن و زمین های ناهموار. بیشتر از نکات منفی آن گفتیم ولی سعی در ایراد گرفتن نداریم و بسیاری از عیوب ذکر شده با کمپرسی ها ی دیگر برندها مشترک بوده و حتی به نحوی  در بقیه بیشتر هم می باشد.در مورد گیربکس هم عمده ایراد آن کم بودن تعداد دنده هاست و گرنه از لحاظ کارائی و مقاومت گیربکسهای ولوو همچون کله زرد های N10  وN12 دارای شهرت هستند.مالک  از FM  کاملا احساس رضایت می کند .

در پایان از آقای نادری که کامیون خود را جهت بررسی بیشتر در اختیار ما قرار دادند کمال تشکر داریم.

این بررسی در سال 1393 انجام شده است.

مطلب پیشنهادی

اعلام شرایط ویژه برای خرید کامیون از گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران

نیم کلاچ: پایگاه خبری نیم کلاچ به نقل از روابط عمومی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *