نیم کلاچ به نقل از پایگاه خبری با کامیون: گازوئیل در ایران با قیمت ۳۰۰ تومان به ازای هر لیتر از سال ۹۴ عرضه میشود، قیمتی که فاصله چشمگیری با کشورهای همسایه دارد. این تفاوت قیمتی، قاچاق گسترده سوخت را به یک معضل اساسی تبدیل کرده و ضمن آسیب به منابع ملی، ناترازی سوخت را در کشور تشدید کرده است. بررسیها نشان میدهد که این ناترازی در تأمین سوخت مایع نیروگاهها نمود بیشتری دارد، اما کارشناسان هشدار دادهاند که ادامه این روند، تولید، حملونقل و مصرف گازوئیل را نیز تحتالشعاع قرار خواهد داد.
پیمایش واقعی کامیون ها؛ راهکاری اصولی برای جلوگیری از هدررفت سوخت
با توجه به حساسیتهای بالای تغییر قیمت سوخت، دولت تصمیم گرفته است بدون اعمال افزایش قیمت، با اجرای اصلاحات غیرقیمتی، تخصیص گازوئیل را بر اساس پیمایش واقعی کامیونها مدیریت کند. بر اساس این سیاست، ۲۷ هزار کامیون سنگین بالای ۵۰ تن، از این پس سهمیه گازوئیل خود را بر اساس پیمایش ثبتشده در سامانه سپهتن دریافت خواهند کرد.
سامانه سپهتن که از سال گذشته بهصورت آزمایشی در برخی استانها اجرا شده، اطلاعات دقیق نظیر مسیر و سرعت ناوگان را از طریق GPS و GPRS در اختیار مراکز نظارتی قرار میدهد. این سامانه نه تنها یک ابزار نظارتی قدرتمند برای پلیس راهور است، بلکه امکان اتصال مصرف گازوئیل به بارنامه و مسیر حملونقل را فراهم میکند.
این اقدام با هدف کاهش انحراف گازوئیل توزیعی به شبکه قاچاق طراحی شده است. مدیران این طرح تأکید کردهاند که با اجرای آن، رانندگان میتوانند مطمئن باشند که تقاضای واقعی سوخت آنها به طور کامل تأمین خواهد شد. بهعلاوه، از شوک قیمتی به حوزه حملونقل جلوگیری شده و قاچاق سوخت که یکی از چالشهای اصلی توزیع گازوئیل است، کاهش خواهد یافت.
آمارهایی که ابعاد مسئله را روشن می کند
روزانه حدود ۱۲۰ میلیون لیتر گازوئیل در ایران توزیع میشود که بیش از ۵۲ میلیون لیتر آن توسط کامیونهای باری مصرف میشود. این در حالی است که بخش عمدهای از قاچاق سوخت نیز به همین کامیونها اختصاص دارد. کارشناسان معتقدند که سیاست تخصیص گازوئیل بر اساس پیمایش، میتواند نقش مهمی در کاهش این آمار داشته باشد.
سخن پایانی
با اجرای این طرح، ایران گامی بلند در جهت توزیع هوشمند سوخت و کاهش قاچاق برمیدارد. اما موفقیت نهایی این سیاست در گرو نظارت دقیق، اجرای کامل و همراهی رانندگان است. آیا این سیاست میتواند الگویی برای اصلاحات بیشتر در حوزه انرژی کشور باشد؟